Χημειοθεραπεία: όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε

Η χημειοθεραπεία είναι μια από τις συχνότερες μεθόδους αντιμετώπισης του καρκίνου. Ωστόσο, παρά την αποτελεσματικότητά της, μπορεί να συνοδεύεται από σοβαρές παρενέργειες, που επηρεάζουν τις διατροφικές συνήθειες και τη διατροφική πρόσληψη. Στο παρακάτω άρθρο μπορείτε να διαβάσετε όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη θεραπεία και τη διατροφική ενίσχυση που χρειάζεται το σώμα σας κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Τι είναι η χημειοθεραπεία;

Κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας χορηγούνται κυτταροτοξικά φάρμακα τα οποία στοχεύουν στην καταπολέμηση του καρκινικού όγκου. Τα χημειοθεραπευτικά αυτά φάρμακα συνήθως αναστέλλουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό είτε δρώντας άμεσα στο DNA, είτε παρεμποδίζοντας τον μηχανισμό της κυτταρικής διαίρεσης.

Οι στόχοι της χημειοθεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Μείωση του μεγέθους του όγκου πριν από τη χειρουργική επέμβαση.
• Εξάλειψη των καρκινικών κυττάρων που μπορεί να παραμένουν μετά τη χειρουργική επέμβαση ή την ακτινοθεραπεία.
• Ανακούφιση των συμπτωμάτων του καρκίνου σε προχωρημένα στάδια.
  
  

Παρενέργειες της χημειοθεραπείας

Οι παρενέργειες μπορεί να διαφέρουν από άτομα σε άτομο, αλλά οι πιο κοινές περιλαμβάνουν:

• Ναυτία και έμετο
• Απώλεια όρεξης
• Κούραση
• Εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος
• Τριχόπτωση
  
  

H διατροφή κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας

Η παρακολούθηση της διατροφής και του βάρους είναι σημαντικό να ξεκινήσει αμέσως μετά τη διάγνωση και να επαναλαμβάνεται τακτικά, ανάλογα με την κλινική εικόνα του ασθενούς, για να εντοπίζονται πιθανές διατροφικές ελλείψεις.

Κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας είναι επικίνδυνο να δημιουργηθεί ένας επαναλαμβανόμενος κύκλος κατά τον οποίο το άτομο δεν καλύπτει τις διατροφικές του ανάγκες λόγω των παρενεργειών της θεραπείας, αλλά ταυτόχρονα η ίδια η διατροφική του κατάσταση μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της αγωγής, παρατείνοντάς την. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντική η πρόληψη της δυσθρεψίας και της ακούσιας απώλειας βάρους και μυών.

Αλλαγές στις πρωτεϊνικές ανάγκες

Ο μεταβολισμός των πρωτεϊνών μπορεί να αλλάξει σημαντικά σε ασθενείς με καρκίνο και κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας. Η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών βοηθά σε διάφορες κρίσιμες λειτουργίες:

Αποκατάσταση ιστών
Η χημειοθεραπεία καταστρέφει όχι μόνο τα καρκινικά κύτταρα αλλά και τα υγιή κύτταρα, ιδιαίτερα τα ταχέως διαιρούμενα κύτταρα του σώματος όπως αυτά του δέρματος, των μαλλιών, και του εντερικού τοιχώματος. Η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση και την αναγέννηση αυτών των κατεστραμμένων ιστών.

Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
Το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να αποδυναμωθεί από τη χημειοθεραπεία, καθιστώντας τον οργανισμό πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις. Οι πρωτεΐνες είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή αντισωμάτων και άλλων ανοσοκυττάρων, που είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση των λοιμώξεων και την ενίσχυση της άμυνας του σώματος.

Διατήρηση μυϊκής μάζας
Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία συχνά αντιμετωπίζουν κόπωση και μειωμένη όρεξη, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μυϊκής μάζας, γνωστή ως καρκινική καχεξία. Η επαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης βοηθά στη διατήρηση της μυϊκής μάζας και της δύναμης, βελτιώνοντας την αντοχή και τα επίπεδα ενέργειας του ασθενούς.

Επούλωση πληγών
Οι χειρουργικές επεμβάσεις που μπορεί να συνοδεύουν τη θεραπεία του καρκίνου, όπως οι βιοψίες ή οι αφαίρεση όγκων, απαιτούν επαρκή ποσότητα πρωτεΐνης για την επούλωση των πληγών και την αποκατάσταση των ιστών.

Συμμετοχή σε βασικές λειτουργίες του οργανισμού
Η πρωτεΐνη παίζει ρόλο σε πολλές ζωτικές λειτουργίες του σώματος, όπως η σύνθεση ενζύμων και ορμονών, η μεταφορά θρεπτικών ουσιών και οξυγόνου μέσω του αίματος, και η διατήρηση της ισορροπίας υγρών και ηλεκτρολυτών.

Έτσι, είναι σημαντικό οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία να διασφαλίσουν ότι λαμβάνουν επαρκή ποσότητα πρωτεΐνης στη διατροφή τους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της κατανάλωσης πλούσιων σε πρωτεΐνη τροφών, όπως άπαχο κρέας, ψάρια, αυγά, γαλακτοκομικά προϊόντα, και φυτικές πηγές πρωτεΐνης όπως φασόλια, ξηρούς καρπούς και σπόρους.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Κλινικής Διατροφής ESPEN, προτείνεται η κατανάλωση τουλάχιστον 1 γραμμαρίου πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα σε άτομα με καρκίνο.

Εάν δυσκολεύστε να καταναλώσετε επαρκή ποσότητα πρωτεΐνης μέσα στην ημέρα μπορείτε να ενισχύσετε τη διατροφή σας με διατροφικά πρωτεϊνικά σκευάσματα. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες εδώ.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση των παρενεργειών μέσω της διατροφής

Ναυτία

• Καταναλώστε μικρά και συχνά γεύματα.
• Αποφύγετε τα λιπαρά και πικάντικα φαγητά.
• Προτιμήστε ελαφριά, ήπιας γεύσης τρόφιμα όπως οι φρυγανιές, ο πουρές πατάτας, τα ζυμαρικά και το ζελέ.

Απώλεια όρεξης

• Προσθέστε θερμίδες στα γεύματα: Χρησιμοποιήστε πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, βούτυρο, σάλτσες ή ελαιόλαδο για να αυξήσετε την πρόσληψη θερμίδων χωρίς να αυξήσετε τον όγκο του φαγητού.
• Αποφύγετε την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υγρών πριν από τα γεύματα καθώς αυξάνουν τον κορεσμό σας.
• Δώστε ποικιλία στα γεύματά σας εστιάζοντας σε τροφές που σας είναι ευχάριστες.
• Ένας μικρός περίπατος πριν το γεύμα βοηθά.

Αλλαγές στη γεύση

• Σε περίπτωση μεταλλικής γεύσης, μια μικρή ποσότητα χυμού λεμονιού σε νερό πριν από το γεύμα βοηθά. Επίσης, μπορείτε να αντικαταστήσετε τα μαχαιροπίρουνά σας με ξύλινα ή πλαστικά.
• Οι υψηλές θερμοκρασίες τείνουν να ενισχύουν τη γεύση. Η κατανάλωσή του φαγητού σε θερμοκρασία δωματίου μπορεί να μειώσει τη δυσάρεστη γεύση.

Στοματικές πληγές

• Επιλέξτε μαλακές, κρύες τροφές και αποφύγετε τα όξινα, αλμυρά ή πικάντικα τρόφιμα.
  
  

Η διατροφή είναι ένα σημαντικό κομμάτι της φροντίδας των ασθενών κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας. Μια καλά σχεδιασμένη διατροφή μπορεί να ανακουφίσει πολλές από τις παρενέργειες της θεραπείας και να υποστηρίξει την ανάρρωση και την ευεξία του ασθενούς. Συμβουλευτείτε πάντα τον γιατρό ή τον διατροφολόγο σας πριν κάνετε σημαντικές αλλαγές στη διατροφή σας κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Η ομάδα της Medihub είναι πάντα δίπλα σας. Αν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας εδώ.

Σημαντική σημείωση: Πάντα να συμβουλεύεστε το διαιτολόγο ή το γιατρό σας για να σας βοηθήσει να σχεδιάσετε τη διατροφή σας.