Δυσφαγία: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

Η δυσφαγία είναι μια ιατρική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην κατάποση. Κατά τη διάρκεια της κατάποσης, πολλοί μύες και νεύρα συνεργάζονται για να μετακινήσουν την τροφή ή το ποτό από το στόμα στο στομάχι. Όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με τη λειτουργία αυτών των τμημάτων, η κατάποση μπορεί να είναι άβολη ή αργή, ενώ μπορεί να συμβεί βήχας ή πνίξιμο.

Τύποι δυσφαγίας

Η δυσφαγία χωρίζεται σε τρεις κύριους τύπους, ανάλογα με το πού εντοπίζεται το πρόβλημα:

1. Στοματική δυσφαγία
   Το πρόβλημα βρίσκεται στο στόμα. Περιλαμβάνει δυσλειτουργία της γνάθου, των δοντιών και της γλώσσας.
2. Οροφαρυγγική δυσφαγία
   Το πρόβλημα βρίσκεται στον φάρυγγα. Η γλώσσα ωθεί την τροφή προς τα πίσω, ενώ ο λάρυγγας κλείνει για να αποτρέψει την είσοδο της τροφής στον αεραγωγό.
3. Οισοφαγική δυσφαγία
   Το πρόβλημα βρίσκεται στον οισοφάγο, ο οποίος μετακινεί την τροφή ή το υγρό προς το στομάχι με κυματοειδείς κινήσεις.

Τα συμπτώματα της δυσφαγίας

• Παρατεταμένη διάρκεια γεύματος
• Πόνος κατά την κατανάλωση φαγητού ή υγρών 
• Έντονη προσπάθεια κατά τη μάσηση και κατάποση
• Βήχας
• Βραχνή φωνή
• Παλινδρόμηση
• Αίσθηση πως οι τροφές παραμένουν στον λαιμό
• Συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος

Πιθανά αίτια

Η δυσφαγία μπορεί να οφείλεται σε διάφορες διαταραχές ή ασθένειες που επηρεάζουν τους μύες ή τα νεύρα που συμμετέχουν στην κατάποση. Τα πιθανά αίτια ης δυσφαγίας μπορεί να χωριστούν σε δύο κύριες κατηγορίες: οισοφαγικά αίτια και στοματοφαρυγγικά αίτια:

• Οισοφαγικά αίτια
  • Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση 
  • Καρκίνος του οισοφάγου
  • Στένωση του οισοφάγου
  • Κινητικές διαταραχές (π.χ., αχαλασία)
  • Εκκολπώματα (π.χ., εκκόλπωμα του Zenker)
• Στοματοφαρυγγικά αίτια
  • Νευρολογικές διαταραχές (π.χ., εγκεφαλικό, νόσος Parkinson)
  • Μυϊκές διαταραχές (π.χ., μυασθένεια Gravis)
  • Δομικές ανωμαλίες
  • Φλεγμονώδεις καταστάσεις (π.χ., αμυγδαλίτιδα)
  • Όγκοι στον φάρυγγα ή λάρυγγα
• Άλλα αίτια
  • Φάρμακα (π.χ., που προκαλούν ξηροστομία)
  • Ηλικία (φυσιολογικές αλλαγές)
  • Σύνδρομο Down

Διάγνωση της δυσφαγίας

Η διάγνωση της δυσφαγίας πραγματοποιείται με τη χρήση ενδοσκοπικών εξετάσεων που εκτιμούν την ικανότητα κατάποσης. Η ενδοσκοπική εκτίμηση είναι μια σύγχρονη εξέταση που διενεργείται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, με στόχο την εξέταση του φάρυγγα και του λάρυγγα. Η διαδικασία χρησιμοποιεί ένα ειδικό εργαλείο, το εύκαμπτο ενδοσκόπιο, το οποίο επιτρέπει στον ιατρό να εντοπίσει προβλήματα και να προτείνει κατάλληλη θεραπεία.

Εκτός από την ενδοσκοπική εκτίμηση, ο ιατρός μπορεί επίσης να συστήσει μανομετρία οισοφάγου, οισοφαγοσκόπηση ή δοκιμασία κατάποσης με βάριο, ανάλογα με τα συμπτώματα του ασθενούς.

Αντιμετώπιση της δυσφαγίας

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα της δυσφαγίας και μπορεί να περιλαμβάνει:

• Φαρμακευτική αγωγή
  Αντιμικροβιακά φάρμκα για λοιμώξεις ή φάρμακα για τον έλεγχο της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
• Αλλαγές στον τρόπο ζωής
  Τροποποίηση της δίαιτας και των διατροφικών συνηθειών
• Εντερική σίτιση
  Σε σοβαρές περιπτώσεις, για τη διασφάλιση της επαρκούς λήψης θρεπτικών συστατικών

Χρήσιμες συμβουλές για τη μείωση των συμπτωμάτων της δυσφαγίας

Περιβάλλον
Κατά τη διάρκεια του γεύματος, προσπαθήστε να διατηρήσετε το περιβάλλον ήσυχο χωρίς ενοχλητικούς ήχους.

Κατανάλωση φαγητού

Καταναλώστε την τροφή αργά και περιμένετε μέχρι να ολοκληρώσετε τη μάσηση και την κατάποση. Βεβαιωθείτε ότι ελέγχετε τη στοματική κοιλότητα για την παρουσία τυχόν υπολειμμάτων.

Το Gelatein20 είναι μια γέλη που περιέχει 20g υψηλής ποιότητας υδρολυμένη πρωτεΐνη και είναι κατάλληλο για αύξηση της πρόσληψης πρωτεϊνών σε άτομα με δυσφαγία. Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες εδώ.

Ενυδάτωση
Συνιστάται ο αργός ρυθμός χορήγησης υγρών, είτε με τη χρήση ποτηριού είτε με καλαμάκι, προσαρμόζοντας τη χορήγηση ανάλογα με τις ανάγκες σας. Αποφύγετε τη χρήση σύριγγας για την ενυδάτωση.

Το Gelodiet λόγω της σύστασης του αποτελεί ασφαλή επιλογή για την ενυδάτωση του ασθενή με δυσφαγία. Εντάσσεται με βάση την κλίμακα IDDSI στο επίπεδο 4: παχύρευστα υγρά / πουρές. Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες εδώ.

Καθιστή θέση
Είναι σημαντικό να σιτίζεστε και να ενυδατώνεστε σε καθιστή θέση 95 μοιρών για μεγαλύτερη ασφάλεια. Διατηρήστε αυτήν τη θέση για λίγη ώρα, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος παλινδρόμησης.

Επιπλοκές της δυσφαγίας

Χωρίς θεραπεία, η δυσφαγία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:

• Αφυδάτωση
• Υποσιτισμό
• Πνιγμό
• Σιωπηρή αναρρόφηση και πνευμονία αναρρόφησης
  
  

Η δυσφαγία, αν και συχνά αντιμετωπίζεται ως ένα απλό σύμπτωμα, μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρότερων υποκείμενων καταστάσεων. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία είναι σημαντικές για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών. Με τη σωστή προσέγγιση, η ποιότητα ζωής των ατόμων με δυσφαγία μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά, επιτρέποντάς τους να συνεχίσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες με ασφάλεια και αυτοπεποίθηση.

Η ομάδα της Medihub είναι πάντα δίπλα σας. Αν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας εδώ.

Σημαντική σημείωση: Πάντα να συμβουλεύεστε το διαιτολόγο ή το γιατρό σας για να σας βοηθήσει να σχεδιάσετε τη διατροφή σας.