Έλκη Κατακλίσεων: Τι είναι, αίτια και αντιμετώπιση

Τα έλκη κατακλίσεων, γνωστά και ως έλκη πίεσης ή κατακλίσεις, είναι τραύματα που δημιουργούνται στο δέρμα και τους υποκείμενους ιστούς λόγω παρατεταμένης πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος. Συχνότερα εμφανίζονται σε άτομα που παραμένουν ακίνητα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όπως άτομα με κινητικά προβλήματα ή κλινήρεις ασθενείς.

Τι είναι τα έλκη κατακλίσεων;

Τα έλκη κατακλίσεων είναι τραυματικές βλάβες στο δέρμα και στους υποκείμενους ιστούς που προκαλούνται από την πίεση, την τριβή ή το συνδυασμό αυτών των δύο παραγόντων. Συνήθως εμφανίζονται σε σημεία όπου τα κόκαλα βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του δέρματος, όπως οι φτέρνες, οι γοφοί, ο κόκκυγας και οι αγκώνες.

Αίτια

Τα έλκη κατακλίσεων προκαλούνται κυρίως από:

• Παρατεταμένη πίεση: Η συνεχής πίεση μειώνει τη ροή του αίματος στους ιστούς, κάτι που οδηγεί σε νέκρωση των κυττάρων και στη δημιουργία ελκών.
• Τριβή: Η τριβή του δέρματος με σκληρές επιφάνειες μπορεί να προκαλέσει βλάβες, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με την υγρασία.
• Υγρασία: Ο ιδρώτας, τα ούρα ή άλλες σωματικές εκκρίσεις μπορεί να μαλακώσουν το δέρμα και να αυξήσουν τον κίνδυνο τραυματισμού.

Παράγοντες Κινδύνου

Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ελκών κατακλίσεων περιλαμβάνουν:

• Ακινησία: Άτομα με μειωμένη κινητικότητα, είτε λόγω ασθένειας είτε λόγω τραυματισμού, είναι πιο επιρρεπή στην ανάπτυξη ελκών.
• Ηλικία: Οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι, καθώς το δέρμα τους είναι λεπτότερο και λιγότερο ελαστικό.
• Διατροφή: Η έλλειψη πρωτεΐνης και θρεπτικών συστατικών επηρεάζει την ικανότητα του δέρματος να επουλωθεί και να αντισταθεί σε τραυματισμούς.

Στάδια των Ελκών Κατακλίσεων

Τα έλκη κατακλίσεων χωρίζονται σε τέσσερα στάδια, ανάλογα με τη σοβαρότητα:

• Στάδιο 1: Ερυθρότητα στο δέρμα, χωρίς ρήξη της επιδερμίδας.
• Στάδιο 2: Επιφανειακή βλάβη, με ρήξη της επιδερμίδας ή του δέρματος, που μοιάζει με φουσκάλα ή μικρό έλκος.
• Στάδιο 3: Βαθύτερη πληγή, που επηρεάζει τον υποδόριο ιστό.
• Στάδιο 4: Σοβαρή βλάβη, με τραύμα που φτάνει μέχρι το μυ ή το κόκαλο.

Πρόληψη και Αντιμετώπιση

Η πρόληψη και η κατάλληλη φροντίδα είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των ελκών κατακλίσεων:

• Τακτική αλλαγή θέσης: Η συχνή αλλαγή θέσης σε ασθενείς που είναι καθηλωμένοι στο κρεβάτι ή σε αναπηρικό αμαξίδιο είναι ουσιώδης για τη μείωση της πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος.
• Υποστηρικτικά υλικά: Χρήση ειδικών στρωμάτων και μαξιλαριών που μειώνουν την πίεση και την τριβή.
• Προσεκτική υγιεινή: Η σωστή υγιεινή του δέρματος και η αποφυγή υγρασίας είναι κρίσιμη για την αποφυγή επιπλοκών.
• Θεραπεία πληγών: Χρήση εξειδικευμένων επιθεμάτων, αντισηπτικών και κατάλληλων αλοιφών για τη θεραπεία των υφιστάμενων πληγών.

Ο ρόλος της διατροφής